artykuły - nieśmiałość

NIEŚMIAŁOŚĆ - ułatwienie czy przeszkoda?

Wydawać by się mogło, że we współczesnym świecie pojęcie nieśmiałości jest anachronizmem. Bo gdzież w nim jest miejsce na nieśmiałość? Współczesne realia wymagają od nas ciągłego konfrontowania się z wieloma bardzo trudnymi sytuacjami, stawiają przed nami zadania, którym nie jest łatwo sprostać. Duża konkurencja, pogoń za sukcesem wszystko to sprawia, że aby być na szczycie nie możemy pozwalać sobie na bycie nieśmiałym.

Okazuje się jednak, że wcale tak nie jest. W pewnych badania przeprowadzonych przez psychologów amerykańskich okazało się, że ponad 80% osób, określa się jako nieśmiałych w jakimś okresie swojego życia, albo teraz, albo w przeszłości, albo zawsze. Ponad 40% z nich uważało siebie za obecnie nieśmiałych, co oznacza, że cztery z dziesięciu osób które moglibyśmy spotkać są nieśmiałe.

Ponad 80% osób, określa się jako nieśmiałych w jakimś okresie swojego życia, albo teraz, albo w przeszłości, albo zawsze. Ponad 40% z nich uważało siebie za obecnie nieśmiałych, co oznacza, że cztery z dziesięciu osób które moglibyśmy spotkać są nieśmiałe. Wydaje się to zaskakujące szczególnie w takim społeczeństwie jak amerykańskie, gdzie wspomniana pogoń za sukcesem jest jeszcze bardziej widoczna.

Skoro więc aż tyle osób określa się jako nieśmiałych w USA, to ile jest takich osób, które spotykamy na co dzień na ulicy, w szkole, w pracy? A może, Ty czytający ten tekst uważasz się za nieśmiałą(go)? Jeśli tak jest, to mamy nadzieję że poniższy tekst pozwoli Ci zrozumieć czym jest nieśmiałość i jak sobie z nią radzić. Natomiast jeśli nie masz problemu z nieśmiałością przeczytaj poniższy tekst, być może po jego lekturze będziesz potrafić lepiej zrozumieć tych ludzi wokół siebie, którzy nie umieją wyjść poza swoją nieśmiałość i żyją zamknięci w swoim świecie, bo na myśl o kontakcie z innymi odczuwają lęk, a w obecności innych osób są skrępowani i zakłopotani.

Czym więc jest nieśmiałość? Słowniki podają że być nieśmiałym to znaczy być trudnym w kontakcie z powodu bojaźliwości, ostrożności lub nieufności. Osoba nieśmiała jest ostrożna i niepewna w kontaktach z niektórymi ludzmi, szczególnie z tymi, którzy są z jakiś powodów zagrażający emocjonalnie: obcy z powodu ich nowości i nieprzewidywalności, osoby posiadające władzę, osoby odmiennej płci, które przywodzą na myśl możliwość związków intymnych. Nieśmiałość jest zjawiskiem bardzo powszechnym, dotyka zarówno kobiety jak i mężczyzn. Nieśmiałość spotyka się u ludzi w różnym wieku. Nieśmiałe mogą być dzieci w wieku przedszkolnym i młodzież przeżywająca rozterki okresu dorastania. Nieśmiały może być poważny pracownik uniwersytetu jak i sprzedawczyni ze sklepu spożywczego. U niektórych osób nieśmiałość wywołuje tylko okazjonalne uczucie skrępowania, są to osoby, które lepiej czują się wśród książek, własnych marzeń lub przyrody niż wśród innych ludzi. Można ich określić jako introwertyków, których obcowanie z innymi pociąga w niewielkim stopniu, w porównaniu z ich potrzebą prywatności i samotności. Tak jak Greta Garbo wolą być sami. Są natomiast osoby, które czują się zakłopotane i onieśmielone w pewnych sytuacjach i z pewnymi kategoriami ludzi, powodując, że czerwienią się i jąkają gdy mają wypowiedzieć się na forum. U tych osób nieśmiałość nie zakłóca znacząco ich funkcjonowania w środowisku, w życiu społecznym. Te osoby są nieśmiałe, ponieważ brakuje im umiejętności społecznych lub wiary w siebie. Wśród nas żyją też ludzie, których można określić jako nieśmiałych chronicznie, ich strach przed ludźmi nie ma granic. Doświadczają oni przemożnego strachu, gdy poprosi się ich o zrobienie czegoś na oczach innych ludzi, a wszechogarniający lęk czyni ich tak bezradnymi, że jedyną możliwością staje się jedynie ucieczka i ukrycie się. Dla tych ludzi nieśmiałość jest prawdziwym problemem. Czy istnieje coś takiego jak dobre strony nieśmiałości.

Po tym co zostało napisane wcześniej wydawać by się mogło, że absolutnie nie.

Okazuje się jednak, że 10 - 15% nieśmiałych lubi swój stan. Wolą być nieśmiali, ponieważ odkryli zalety nieśmiałości. "Pełen rezerwy, "małomówny", "bez pretensji", "skromny"; wszystko są to określenia nieśmiałości zawierające pozytywne konotacje. Co więcej, gdy nieśmiałości nada się trochę ogłady, taka nieśmiała osoba jest często uważana za "wyrafinowaną, z klasą". Jako typowe przykłady takich osób, które twierdzą, że "wolałbym być nieco bardziej nieśmiały" można przytoczyć księcia Karola, Katherine Hepburn czy Jacqueline Onassis. Nieśmiałość sprawia, że robimy wrażenie dyskretnych, poważnych, introspektywnych. Zwiększa także nasz obszar prywatności i sprawia, że możemy cieszyć sięprzyjemnościami, które są dostępne tylko w samotności (np. ile przyjemności może sprawić oglądnięcie ckliwego filmu na którym można się popłakać i niewstydzić się swojego czerwonego nosa i oczu). Nieśmiali nie onieśmielają, ani nie ranią innych tak jak mogą to robić osoby silne i apodyktyczne. Isaac Bashevis Singer wyraża to w następujący sposób: "Wydaje mi się, że ludzie nie powinni przezwyciężać nieśmiałości. Jest to zamaskowane błogosławieństwo. Osoba nieśmiała jest przeciwieństwem osoby agresywnej. Nieśmiali rzadko są wielkimi grzesznikami. Pozwalają społeczeństwu żyć w spokoju. Inną zaletą nieśmiałości jest to, że osoba nieśmiała może do swoich kontaktów z ludźmi podchodzić bardziej wybiórczo.

Dzięki nieśmiałości możemy stanąć z boku, obserwować, a potem działać ostrożnie i z pełną świadomością. Nieśmiali mają również bezpieczne poczucie, że nikt nie uzna ich za nieprzyjemnych, zbyt agresywnych lub pretensjonalnych. Osoba nieśmiała może też łatwo uniknąć konfliktów interpersonalnych i w niektórych przypadkach, może być oceniona jako dobry słuchacz. Szczególnie interesującym pozytywnym efektem nieśmiałości jest zapewniona dzięki niej anonimowość i ochrona. Nieśmiałość sama w sobie może służyć jako maska, która sprawia, że osoba nieśmiała pozostaje niezauważona i nie wyróżnia się z tłumu. W warunkach anonimowości ludzie często czują się wyzwoleni z okowów tego co "muszą", czy "powinni" robić. Zachowują się w sposób wolny od ograniczeń narzuconych przez konwencję społeczną.

Jako przykład mogą tu służyć Halloween, czy Karnawał, kiedy to anonimowość masek i kostiumów przyczynia się do widocznych zmian osobowości. Być może stwierdzenie, że nieśmiałość ma swoje dobre strony nie jest przekonujące dla kogoś kto od lat boryka się ze swoją nieśmiałością i czuje się nieszczęśliwy z powodu problemów, które ona za sobą niesie. Nieśmiałość może być problemem, a tym jak sobie z nią radzić napiszemy w następnym artykule. Do tej pory radzimy tym wszystkim którzy czują się osobami nieśmiałymi aby postarali się zastanowić czy są w stanie spojrzeć na swoją nieśmiałość nie jako przeszkodę, która blokuje im dostęp do osiągnięcia sukcesu, czy jako sprzymierzeńca w trudnych sytuacjach życiowych.

Opracowane na podstawie P. G Zimbardo "Nieśmiałość"

źródło: http://www.psycholog.radzi.pl/