(artykuły - komunikacja interpersonalna

Zasady dobrego słuchania:
1. Pełna akceptacja drugiej osoby.
2. Szacunek dla uczuć drugiej osoby.
3. Tolerancja

Funkcje słuchania:
1. Aktywne słuchanie umożliwia mówiącemu poczuć naszą akceptację i przez to staje się dowartościowany. Świadczy o zrozumieniu, bądź chęci zrozumienia osoby mówiącej.
2. Aktywne słuchanie prowokuje drugą osobę do mówienia subiektywnego, zgodnego z tym jak problem widzi i przeżywa. Niezbędna jest atmosfera wzajemnego zaufania.
3. Aktywne słuchanie pozwala uporządkować informację, umożliwia mówiącemu samodzielne odszukanie rozwiązania.
4. Aktywne słuchanie zapobiega wyciąganiu przedwczesnych wniosków na podstawie przypuszczenia. Umożliwia nieudzielanie zbędnych rad.
5. Aktywne słuchanie umożliwia wygadanie się. Przynosi to ulgę i problem jest łatwiejszy do zniesienia.

Zachowanie się słuchającego:
- kontakt wzrokowy
- okazywanie zainteresowania
- zachęcanie rozmówcy do kontynuacji jego wypowiedzi
- dopytywanie o szczegóły
- dopytywanie o kolejne informacje
- regularne streszczanie
- pominięcie własnych spostrzeżeń, opinii i poglądów
- nieokazywanie dezaprobaty
- cierpliwość
- akceptowanie pauz (poszukiwanie przez mówiącego właściwych określeń)

Najczęściej popełniane błędy:
- postawa wyrażająca brak zainteresowania
- przerywanie czyjeś wypowiedzi
- zmiana tematu rozmowy
- myślenie o czymś innym
- reakcje impulsywne
- pochopne rady
- wartościowanie
- przedwczesne przypuszczenia

Umiejętne słuchanie jest już formą pomocy. Jest to objaw bycia obok, zainteresowania. To dawanie człowiekowi tego, co w danym momencie jest mu potrzebne.

Podczas rozmowy należy rozmówcę informować, że usłyszeliśmy to, co mówi, poprzez werbalne i niewerbalne sposoby.

Werbalnymi sposobami słuchania są:
- parafrazowanie
- klaryfikacja
- zadawanie pytań
- odzwierciedlenie uczuć
- dzielenie się własnymi uczuciami

Parafrazowanie – wierne powtórzenie tego, co powiedział nasz rozmówca. Jest to powtórzenie w sposób fotograficzny. W parafrazowaniu nie należy interpretować tego, co się usłyszało. Parafrazując należy użyć własnych słów, ale oddając klimat mówiącego.

Klaryfikacja – prośba o wyjaśnienie, gdy nie możemy zrozumieć wypowiedzi, albo gdy podczas wypowiedzi pojawia się wiele wątków i prosimy o wybranie jednego.

Zadawanie pytań – w czasie zadawania pytań należy unikać pytań zamkniętych, tzn. takich, gdzie udzielamy odpowiedzi: „tak” lub „nie”.

Pytania otwarte dają możliwość zaproszenia lub nie do swojego terytorium. Pytanie w postaci: „Dlaczego tak zrobiłeś…” nie jest dobre, ponieważ odcina od dalszych uczuć. Natomiast pytanie: „co tobą kierowało…” jest lepszym pytaniem, ponieważ zachęca do rozmowy, zmusza do kontaktu z własnymi uczuciami, zmusza do myślenia. Podczas zadawania pytań pragniemy dotrzeć do wewnętrznego świata drugiej osoby.

Odzwierciedlanie uczuć – im bliższe sercu uczucie tym trudniej się go wyraża. Aby pomóc należy się skoncentrować na uczuciach. Podkreślić i pomóc uświadomić sobie te uczucia, które wyraża się nieświadomie. Jest to dobre dla osób, które maja kłopoty z wyrażaniem swoich uczuć, np. jeden pacjent płacze i nic mu w tym nie przeszkodzi, a drugi będzie się męczył i nie potrafi uświadomić sobie swoich uczuć. Takiemu człowiekowi należy pomóc. Pacjent albo tą pomoc przyjmie albo nie.

Dzielenie się własnymi uczuciami. Często ma to miejsce w terapii grupowej.

Anna Grabka jest autorką serwisu www.relacje.net i redaktorką bezpłatnego Biuletynu o budowaniu trwałych więzi międzyludzkich. Odwiedź jej stronę. Możesz też zaprenumerować darmowy Biuletyn!